การเผาผลาญกลูโคสในระหว่างการตั้งครรภ์

เนื่องจากในคนตั้งครรภ์จะมีการสร้างฮอร์โมนชนิดหนึ่งจากรกขึ้นมา เพื่อทำหน้าที่ต้านอินซูลิน จึงทำให้คนที่ตั้งครรภ์มีน้ำตาลสูงมากกว่าคนปกติ ทั้งนี้เป็นกลไกของร่างกายที่ต้องการส่งน้ำตาลไปยังเด็กในครรภ์ เพื่อการเจริญเติบโต แต่ในคนที่มีแนวโน้มว่าจะป่วยเป็นโรคเบาหวาน หากตั้งครรภ์อาจเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อตัวเด็กโดยตรง

หากเกิดภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจส่งผลให้เด็กในครรภ์เกิดภาวะหัวใจพิการได้ หรือถ้าหากทารกในครรภ์ได้รับน้ำตาลมากเกินไปอาจเกิดภาวะอ้วน ซึ่งส่งผลต่อตัวเด็กโดยตรงและตัวแม่เด็กขณะคลอด เด็กอาจเสียชีวิตได้จากภาวะอ้วน เนื่องจากร่างกายของทารกมีการผลิตสารอินซูลินมากเกินไปเพื่อมาจัดการกับน้ำตาล แต่เมื่อเด็กคลอดแล้วสายสะดือถูกตัดออก จะทำให้เด็กไม่ได้รับน้ำตาลแบบกระทันหัน ขณะที่อินซูลินยังคงค้างอยู่ในร่างกายจำนวนมาก จึงทำให้เกิดภาวะไฮโปไกลซีเมีย รวมถึงเกลือแร่ในเลือดผิดปกติ และเสียชีวิตได้ กรณีที่เด็กเกิดมาแล้วมีภาวะอ้วนด้วยน้ำหนักเกิน 4 กิโลกรัม จะต้องมีการนำไปดูแลเป็นพิเศษ

การควบคุมระดับน้ำตาลในหญิงตั้งครรภ์กรณีที่พบความผิดปกติ ขั้นตอนแรกแพทย์จะให้โภชนากรมาให้ความรู้กับคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ถึงเรื่องอาหารการกิน เพื่อควบคุมภาวะเบาหวานไม่ให้น้ำตาลสูงเกินไป จากนั้นจะให้คุณแม่ติดตามและบันทึกผลระดับน้ำตาลก่อนอาหารและหลังอาหารตามช่วงเวลาที่กำหนด และถ้าหากพบว่าระดับน้ำตาลเกินเกณฑ์ที่กำหนดไว้ แพทย์จะทำการฉีดอินซูลินและปรับการใช้ยา เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลไม่ให้เป็นอันตรายต่อตัวทารกในครรภ์ แต่ถ้าหากสามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี ก็จะใช้วิธีควบคุมอาหารเพียงอย่างเดียว

อาหารที่ควรรับประทานในคุณแม่ที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์คืออาหารทั่วไป แต่ไม่ควรทานอาหารที่มีปริมาณคาร์โบไฮเดรตมากเกินไป และควรหลีกเลี่ยงของทอด เน้นผักผลไม้เป็นสำคัญ

นอกจากภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ที่เป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์แล้ว ภาวะเบาหวานก่อนตั้งครรภ์ก็เป็นอันตรายเช่นกันและมีความอันตรายสูงกว่า เสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจพิการในตัวเด็กค่อนข้างมาก หากป่วยเป็นเบาหวานแล้วมีแผนที่จะตั้งครรภ์ คุณแม่จะต้องควบคุมระดับน้ำตาลให้ดีเสียก่อน

ข้อมูลจาก  คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหิดล

• จากการศึกษาการขับโครเมียมออกจากร่างกายในระหว่างตั้งครรภ์ พบว่า การขับถ่ายที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในระหว่างการตั้งครรภ์ตามปกติดูเหมือนจะมีความสัมพันธ์กับการลดลงของความไวต่ออินซูลินอย่างมีนัยสำคัญ ในทางกลับกัน มีการคาดเดาว่า การเพิ่มขึ้นของการขับโครเมียมออกจากร่างกายนั้นอาจทำให้มารดามีความเสี่ยงต่อความผิดปกติในการเผาผลาญกลูโคสในขณะตั้งครรภ์หรือหลังคลอด   Morris BW, Samaniego S, Fraser R, MacNeil S. Increased chromium excretion in pregnancy is associated with insulin resistant. Journal Trace Element Expert Medicine 2000; 13:389-96.
• การลดลงของความทนทานต่อกลูโคสที่เกิดจากการตั้งครรภ์อาจมีความสัมพันธ์กับระดับโครเมียมที่ต่ำ Davidson IWF, Burt RL. Physiologic changes in plasma chromium of normal and pregnant woman; effect on glucose load. Am J Osbtet Gynecology 1973; 116:601-8.
• การเสริมโครเมียมเพื่อส่งเสริมการเผาผลาญกลูโคสในสตรีช่วยเพิ่มความทนทานต่อกลูโคสและลดภาวะน้ำตาลในเลือดสูง Lois Jovanovic, Mario Gutierrez, Charles M. Peterson. Chromium supplementation for women with gestational diabetes mellitus. J Trace Elem Exper Med 1999;12:91-97.
• ผลการทดลองทางคลินิกพิสูจน์แล้วว่า GT&F® สามารถช่วยลดระดับกลูโคสในเลือดและอินซูลินในพลาสมาได้ Dee Pei, Chang-Hsun Hsieh, Yi-Jen Hung, Jer-Chuang Li, Chien-Hsing Lee, Shi-Wen Kuo. The influence of chromium chloride-containing milk to glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Metabolism 2006; 55:923-927.